Sztuczna inteligencja: klucz do ocalenia naszej planety!

Sztuczna inteligencja: klucz do ocalenia naszej planety!

Obecna debata na temat sztucznej inteligencji (AI) jest równie wybuchowa, co złożona. 5 listopada 2025 roku ukazał się nowy raport Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu (PIK) i Sztokholmskiego Centrum Odporności (SRC), który podkreśla rolę sztucznej inteligencji w kontekście kryzysów środowiskowych i klimatycznych. Pod tytułem „Sztuczna inteligencja dla planety pod presją” autorzy zbadali możliwości i wyzwania związane z włączeniem sztucznej inteligencji do strategii zrównoważonego rozwoju. Jak wynika z ustaleń raportu, sztuczna inteligencja może nie tylko poprawić zrozumienie złożonych systemów ziemskich, ale także zoptymalizować procesy decyzyjne i przyspieszyć badania nad zrównoważonym rozwojem. Staje się również jasne, że odpowiedzialne i uczciwe wykorzystanie sztucznej inteligencji ma kluczowe znaczenie, aby faktycznie osiągnąć pozytywne skutki bez konieczności akceptowania niepowodzeń ekologicznych i społecznych.

Co dokładnie AI robi w praktyce? Wspomniany potencjał daje możliwość rozpoznawania wzorców w danych środowiskowych i dokładniejszego modelowania zagrożeń. Niemniej jednak w raporcie podkreślono, że sama sztuczna inteligencja nie jest w stanie rozwiązać problemów związanych ze zrównoważonym rozwojem. Konieczne są raczej jasne ramy działania, aby zminimalizować ślad ekologiczny sztucznej inteligencji i nie stracić z pola widzenia takich kwestii, jak stronniczość danych i nierówny rozkład mocy obliczeniowej. Wydaje się, że obecne wysiłki nie są w wystarczającym stopniu skupione na zagrożonych regionach i społecznościach, co wymaga ukierunkowanych badań i reakcji politycznych.

Niezbędne inwestycje i podejście interdyscyplinarne

Autorzy raportu apelują o odpowiedzialność wszystkich zaangażowanych osób, od badaczy, przez firmy, po darczyńców i decydentów. Wzywa się do nadania wyższego priorytetu inwestycjom w energooszczędne i przejrzyste zastosowania sztucznej inteligencji. Jednocześnie konieczna jest silniejsza współpraca interdyscyplinarna i międzysektorowa, aby wykorzystać synergię między sztuczną inteligencją a zrównoważonym rozwojem.

Kolejny ważny aspekt dyskusji na temat sztucznej inteligencji w ochronie środowiska podkreśla publikacja RESET.org pod tytułem „Greenbook: Sztuczna inteligencja – czy możemy ocalić naszą planetę mocą obliczeniową?” podkreślone. Niniejsza publikacja koncentruje się na non-hodime dialogu społecznym na temat wykorzystania sztucznej inteligencji w sektorze ochrony środowiska i podkreśla fakt, że należy stworzyć niezbędne warunki ramowe dla pozytywnego rozwoju sztucznej inteligencji w ochronie środowiska i klimatu. Choć technologie AI są już szeroko rozpowszechnione w wielu dziedzinach życia i przedsiębiorstwach, specyficzne zastosowanie w ochronie środowiska i klimatu nadal stanowi wyjątek. Dyskurs społeczny często w większym stopniu koncentruje się na kwestiach społeczno-etycznych, podczas gdy skutki ekologiczne są omawiane rzadziej.

Zalecenia dotyczące zrównoważonej sztucznej inteligencji

Jakie kroki są niezbędne, aby promować zrównoważony rozwój w obszarze AI? Sugestie dotyczące ograniczenia śladu ekologicznego obejmują na przykład:

• den Einsatz effizienter Algorithmen und Hardware,
• die Wahl von Cloud-Anbietern, die grüne Energie nutzen,
• die Prüfung des Energieaufwands in der Entwicklung im Vergleich zu den Energieeinsparungen, die durch die Nutzung erzielt werden,
• die Förderung eines transparenten und partizipativen Umgangs mit KI-Systemen.

Sprawiedliwe wdrażanie systemów sztucznej inteligencji leżące w interesie publicznym ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, aby postęp technologiczny nie prowadził do nowych nierówności.

Podsumowując, jasne jest, że sztuczna inteligencja może być cennym narzędziem w walce z kryzysem klimatycznym. Aby jednak optymalnie wykorzystać korzyści dla ludzi i środowiska, należy wziąć pod uwagę standardy etyczne i jasne warunki ramowe. Droga do zrównoważonej cyfryzacji wymaga zarówno działań politycznych, jak i zaangażowania w badania i przedsiębiorstwa, aby skutecznie stawić czoła stojącym przed nami wyzwaniom. Pozostaje mieć nadzieję, że wnioski z raportu PIK i dyskusja na temat odpowiedzialnego wykorzystania sztucznej inteligencji odbiją się szerokim echem w społeczeństwie.