Η κλιματική κρίση θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη: Ο στρατός της Γερμανίας σταθερά στο επίκεντρο!

Η κλιματική κρίση θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη: Ο στρατός της Γερμανίας σταθερά στο επίκεντρο!

Η κλιματική κρίση δεν είναι πλέον ένα μακρινό σενάριο απειλής, αλλά αντιπροσωπεύει μια επείγουσα πραγματικότητα που απειλεί την ασφάλεια παγκοσμίως σε άγνωστο μέχρι τώρα βαθμό. Σύμφωνα με τους Φίλους της Φύσης, είναι σαφές ότι ο αυξανόμενος αριθμός αδύναμων και εύθραυστων κρατών όχι μόνο οδηγεί σε κοινωνικούς διαχωρισμούς, αλλά και σε σκληρούς αγώνες διανομής και πιθανές συγκρούσεις. Η αποτυχία της προστασίας του κλίματος δεν αφήνει τίποτα επιθυμητό από άποψη σαφήνειας: ο κίνδυνος να βυθιστεί ο κόσμος σε κλιματικούς πολέμους στο μέλλον είναι πολύ πραγματικός.

Οι στρατιωτικές δαπάνες στη Γερμανία φτάνουν αυτή τη στιγμή το 5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, που αντιστοιχεί σε 220 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι αυτή η δαπάνη θα μπορούσε να ανέλθει σε περίπου 250 δισεκατομμύρια ευρώ σε λίγα χρόνια. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτά τα κονδύλια κινητοποιούνται σε μια εποχή που η γεωπολιτική διαμορφώνεται όλο και περισσότερο από απειλές που σχετίζονται με το κλίμα. Καθώς το μόνιμο πάγο λιώνει ή οι φυσικές καταστροφές αυξάνονται, οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης κατανέμονται γεωγραφικά άδικα, αυξάνοντας την πιθανότητα βίαιης σύγκρουσης μεταξύ πλούσιων και σκληρά πληγεισών περιοχών.

Η κλιματική αλλαγή ως στρατιωτικό δίλημμα

Ένα άλλο ανησυχητικό σημείο είναι ότι ο ίδιος ο στρατιωτικός τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους συντελεστές στις εκπομπές CO₂. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο στρατός εκπέμπει περίπου το 5,5 τοις εκατό όλων των παγκόσμιων εκπομπών CO₂. Ο ερευνητής για το κλίμα και την ασφάλεια, Hans Holzinger, τονίζει ότι οι στρατιωτικές αναφορές για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου υποφέρουν σε μεγάλο βαθμό από μυστικότητα. Το ΝΑΤΟ, για παράδειγμα, εξέπεμψε σχεδόν 200 εκατομμύρια τόνους CO₂ το 2021 και ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να ανέλθει σε σχεδόν 300 εκατομμύρια τόνους ετησίως μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Καθώς τα εξοπλιστικά έργα και οι συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας συνεχίζουν να αποκτούν σημασία, αυτό συχνά θα είναι εις βάρος του περιβάλλοντος. Τα σχέδια αμυντικής κυριαρχίας της ΕΕ, με προϋπολογισμό 800 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα μπορούσαν να παράγουν μόνο 150 εκατομμύρια τόνους CO₂e. Αυτό αντιστοιχεί στις ετήσιες εκπομπές της Ολλανδίας ή στις συνδυασμένες εκπομπές της Αυστρίας, της Ιρλανδίας και της Φινλανδίας.

Κατανομή πόρων και μελλοντικές συγκρούσεις

Η άνιση κατανομή των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής συμβάλλει σε έναν μη αμελητέο κίνδυνο αύξησης των εσωτερικών συγκρούσεων. Οι λιγότερο ανθεκτικές περιοχές, ιδιαίτερα στην Αφρική, κινδυνεύουν ιδιαίτερα. Η κλιματική αλλαγή απειλεί τα μέσα διαβίωσης 1,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων στην Αφρική - μια ομάδα που αντιπροσωπεύει μόλις το 4% των παγκόσμιων εκπομπών CO₂. Ωστόσο, αυτές οι δυναμικές αλλαγές δημιουργούν εντάσεις και κινήσεις προσφύγων που επηρεάζουν την ασφάλεια όχι μόνο στις πληγείσες χώρες, αλλά και σε μεγάλα οικονομικά έθνη όπως η Γερμανία.

Η Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου έχει στην ατζέντα της το θέμα της κλιματικής αλλαγής εδώ και αρκετά χρόνια και έτσι δείχνει την αυξανόμενη γεωπολιτική συνάφεια των κλιματικών εξελίξεων. Με το 80 τοις εκατό του ειρηνευτικού προσωπικού του ΟΗΕ να αναπτύσσεται σε χώρες που πλήττονται σοβαρά από την κλιματική αλλαγή, η στενή σύνδεση μεταξύ της δράσης για το κλίμα και της παγκόσμιας ασφάλειας γίνεται ολοένα και πιο σαφής. Η ανάγκη εξεύρεσης ολοκληρωμένων μέτρων για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων είναι απαραίτητη για την επιτυχή εφαρμογή τόσο ανθρωπιστικών προγραμμάτων όσο και προγραμμάτων ασφάλειας.

Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από συνεχείς κρίσεις, ένα πράγμα παραμένει σαφές: η ισχυρή αλληλεπίδραση μεταξύ κλίματος και συγκρούσεων έχει καθοριστική επιρροή στη διεθνή πολιτική. Η επανεξέταση της πολιτικής για την ασφάλεια και το κλίμα είναι απαραίτητη προκειμένου να εναρμονιστούν η ειρήνη και η βιωσιμότητα, όπως εύστοχα περιγράφει η περιβαλλοντική ιστορικός Verena Winiwarter: "Δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς βιωσιμότητα. Καμία βιωσιμότητα χωρίς ειρήνη". Αλλά η διαδρομή εκεί είναι γεμάτη εμπόδια και απαιτεί παγκόσμιες προσπάθειες και καλύτερη διαχείριση των πόρων.